Landschappen uit eigen collectie te zien in Rijksmuseum Schiphol

Landschap bij Kortenhoef, Paul Joseph Constantin Gabriël, 1877 Legaat van de heer J.B.A.M. Westerwoudt, Haarlem

Onder de titel Verlangen naar de natuur presenteert het Rijksmuseum op Schiphol elf 19de-eeuwse landschappen uit de eigen collectie. Deze schilderijen van onder anderen Willem Roelofs, Anton Mauve en Richard Roland Holst laten zien hoe het beeld van het landschap verandert onder invloed van de opkomst van de industrie.. De werken zijn vanaf 5 november een jaar lang te zien in de dependance van het Rijksmuseum op Schiphol.

De Molen, Johan Hendrik Weissenbruch, 1870 - 1903 Schenking van de heer en mevrouw Drucker-Fraser, Montreux

Waar kunstenaars eerst de natuur machtig en groots afbeelden wordt later de invloed van de mens voelbaar, waarna tenslotte het verlangen naar de onbedorven natuur centraal komt te staan.

Onveranderlijk
Tot 1850 wordt de natuur gezien als sterk en onveranderlijk: het was nauwelijks voorstelbaar dat de mens hier een blijvende invloed op zou kunnen hebben. Kunstenaars schilderen de natuur vol drama en contrasten, zoals te zien is in Landschap bij naderend onweer van Willem Roelofs (1850). Ook componeren ze idyllische landschappen, bijvoorbeeld Barend Cornelis Koekkoek die in zijn Landschap bij opkomende regenbui (ca. 1825-1829) herders in weidse velden laat genieten van een eenvoudig en vreedzaam leven.

Industriële revolutie
Dat beeld verandert totaal na de Industriële Revolutie. De mens begint met een intensieve exploitatie van de natuurlijke bronnen, de natuur treedt terug om plaats te maken voor landbouwgrond en groeiende steden.
Veel kunstenaars willen ontsnappen aan de drukte en trekken naar het platteland. Voorbeelden daarvan zijn Landschap in Drenthe van Julius van de Sande Bakhuyzen (1882) en Landschap bij Kortenhoef van Paul Joseph Constantin Gabriël (1877).

Verftube
Met moderne schildersmaterialen, zoals de verftube en de draagbare ezel, is het veel makkelijker om buiten te schilderen. Voor het eerst beelden kunstenaars direct af wat ze voor zich zien. Ze focussen op details zoals de reflectie van licht in het water, en op natuurelementen zoals zand en sneeuw. Dat laatste is heel mooi te zien in Anton Mauves schilderij Winter in de Scheveningse bosjes (ca. 1870-1888).

Idealiseren
Eind 19de eeuw gaan schilders er weer toe over om de natuur te idealiseren. Niet om haar indrukwekkend en sterk te doen lijken, maar juist om een gevoel over te brengen van nostalgie en rust. Dit zien we onder meer terug in intiem soort landschap: de tuin, zoals in Tuinhoek met Oost-Indische kers van Richard Roland Holst (1891).

Publicatie
De geschiedenis van de Nederlandse landschapschilderkunst is ook te lezen in Spiegel van de werkelijkheid. 19e-eeuwse schilderkunst in Nederland. In dit standaardwerk biedt Jenny Reynaerts, senior conservator schilderkunst van het Rijksmuseum, een actueel overzicht van de Nederlandse 19e-eeuwse schilderkunst.

Rijksmuseum Schiphol
Het Rijksmuseum is in 2002 het allereerste kunstmuseum met een dependance op een luchthaven. Reizigers kunnen het museum daar 24 uur per dag gratis bezoeken. De dependance ligt tussen Lounge 2 en 3 achter de veiligheidscontrole op Amsterdam Airport Schiphol.

Deze presentatie op Rijksmuseum Schiphol wordt mogelijk gemaakt door ING en Amsterdam Airport Schiphol.

Onmisbare steun
Het Rijksmuseum is dankbaar voor alle vormen van steun die het ontvangt. Subsidie van de overheid, bijdragen van het bedrijfsleven en fondsen, schenkingen, nalatenschappen en Vrienden zijn essentieel voor het Rijksmuseum.

Winter in de Scheveningse bosjes, Anton Mauve, 1870 - 1888 Schenking van de heer en mevrouw Drucker-Fraser, Montreux

Tuinhoek met Oost-Indische kers, Richard Roland Holst, 1891 Legaat van de heer R. Roland Holst

Artikel links

Rijksmuseum

• Reageren • Doorsturen • Afdrukken • Waarschuwen • Artikel schrijven

Geplaatst door MarianVisservanKlaarwater
08 november 2022 14:11
610 keer bekeken.

E-mailadres		Ja, ik wil twee keer per maand een informatieve nieuwsbrief ontvangen.

Gebruikersnaam		Ja, stuur mij interessante aanbiedingen en partnermailings (over bijvoorbeeld; reizen of lifestyle producten).

Geboortedatum	dag maand jaar	Ja, ik ga akkoord met de regels en het privacybeleid van 50plusser.nl.

Geslacht	man vrouw

Zoeken naar
	Artikelen & berichten			Mensen